Met het oplopende aantal coronabesmettingen namen ook de aantallen elektrische fietsen toe op onze polderweg. Gepensioneerden die eerder nog tijdens daluren met de trein reisden, voor een jaarkaart-museumbezoek of de zoveelste theatervoorstelling, moesten het ineens met een lege agenda stellen en er zat niks anders op dan hun opgevoerde stalen ros van stal halen. Eindeloos rondjes rijden. Plotseling werden al die reisluchtige boomers verplicht om in relatieve rust terug te kijken op hun voorbije leven, zoals al die grootouders vóór ons ook hadden gedaan op hun oude dag. Mijmerend, overpeinzend.
Je zou bijna hopen dat ze, al fietsend door die Hollandse polders, eens goed naar hun eigen omgeving zouden kijken. Hoe een eeuw aan schaalvergroting, wegenaanleg, consumentisme, industrialisatie en nieuwbouw ons landschap onmiskenbaar heeft veranderd. Is dit het land dat ze hun kinderen, hun kleinkinderen willen nalaten?
De Australisch-Britse filosoof en politicoloog Roman Krznaric stelde onlangs in het tv-programma Tegenlicht dat we zouden moeten ontsnappen aan de tirannie van het heden, en moeten leren ‘kathedraaldenken’. Kort samengevat: het bouwen van een kathedraal beslaat al snel meerdere decennia of zelfs eeuwen, en al in de middeleeuwen wisten architecten dat ze nooit het eindresultaat zouden zien. Dat langetermijndenken is volgens Krznaric hard nodig in deze tijd waarin politici niet verder kijken dan de eerstvolgende verkiezingen en de klimaatproblemen zonder blikken of blozen worden doorgeschoven naar de volgende generatie.
Inmiddels kijken we reikhalzend uit naar de zomer – het einde van de pandemie! – maar eigenlijk zouden we zeven generaties vooruit moeten kijken. Langetermijndenken voor iedereen die nu nog eindeloos rondjes fietst tussen de weilanden. Of gretig gebruikmaakt van de ommetje-app, net zo goed mensen van míjn generatie. Wat voor plek laat ik straks achter? Mijmeren, overpeinzen.
Zodra de vliegtuigen weer opstijgen is dat voorbij. Dan draait het leven weer om de bevrediging in het heden, om Cheaptickets, om een weekendje shoppen in Barcelona en staan we als samenleving voor een grote, heilige taak: de economie weer tot ongekende hoogten laten groeien. Het groen is voor latere zorg. De elektrische fiets gaat op stal.
Onlangs zei een vriend voor de zoveelste keer zijn baan op, deze keer als hypotheekadviseur in Almere. “Waarom zou ik mensen een huis aansmeren in een polder die over een halve eeuw toch onder water staat?”, zei hij.
Als corona ons iets heeft opgeleverd dan is het wel de rotsvaste zekerheid dat alle denkbare scenario’s mogelijk zijn.
Renske Jonkman schrijft over haar leven op het platteland, tussen
boeren en natuurbeschermers.
Dit artikel is gepubliceerd in Trouw
